Ένα αρκετά θερμό ξεκίνημα καλοκαιριού

Δυστυχώς, η τάση καταγραφής υψηλότερων ή αρκετά υψηλότερων του κανονικού θερμοκρασιών σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων 30 ετών συνεχίζεται και το φετινό Ιούνιο. Κατά τις πρώτες δύο εβδομάδες του μήνα οι συνθήκες ήταν διαρκώς θερμότερες στο σύνολο σχεδόν των περιοχών της χώρας μας ενώ σημειώθηκαν δύο αρκετά διακριτά θερμά κύματα [1]. Σε αυτό το άρθρο – μελέτη παρουσιάζεται η σύνοψη των δεδομένων 500 και πλέον μετεωρολογικών σταθμών εγκατεστημένων από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία αλλά και Ιδιώτες μέσα από 11 πίνακες και 10 διαγράμματα / χάρτες.

Σημαντική σημείωση: Όλοι οι πίνακες και οι χάρτες μπορούν να αναπαραχθούν ελεύθερα υπό την προϋπόθεση οτι αναγράφεται ρητά και εμφανώς η πηγή τους είτε στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης είτε σε άλλους διαδικτυακούς χώρους.

Προφίλ Μελέτης

Τα δεδομένα συλλέγονται καθημερινά από την ιστοσελίδα http://www.e-kairos.gr απ’ όπου αντλήθηκαν με αυτοματοποιημένο τρόπο (μέσω τεχνικών web crawling), επιλέγοντας το μενού “Time Travel” και εισάγοντας τις επιθυμητές ημερομηνίες. Για την επεξεργασία τους χρησιμοποιήθηκε η γλώσσα python στην έκδοση 3.9.13.

Ο αριθμός των διαθέσιμων μετεωρολογικών σταθμών ανά ημέρα παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα:

Σχήμα 1: Αριθμός διαθέσιμων μετεωρολογικών σταθμών ανά ημέρα

Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζεται ο αριθμός των εγγραφών ανά διοικητική περιφέρεια:

Σχήμα 2: Σύνολο εγγραφών ανά διοικητική περιφέρεια για όλο το διάστημα μελέτης

Οι καταχωρημένες εγγραφές χωρίστηκαν σε υψομετρικές ζώνες ανά 200μ και στο σχήμα 3 παρουσιάζεται η κατανομή του αριθμού των εγγραφών σε κάθε μία ζώνη.

Σχήμα 3: Σύνολο εγγραφών ανώ υψομετρική ζώνη για όλο το διάστημα μελέτης.

Από τα σχήματα 1,2,3 προκύπτει ότι:

Προσδιορισμός θερμότερων διαστημάτων

Προκειμένου να ανιχνευθούν τα θερμά κύματα που μας επηρέασαν γίνεται η χρήση συγκεκριμένων θερμοκρασιακών ορίων τα οποία θεωρούνται ως “πολύ υψηλές τιμές”. Εφ’όσον, κάποια στατιστική ανάλυση για το ανώτατο 1% ή 5% των θερμοκρασιακών τιμών για κάθε ημέρα του έτους δεν έχει πραγματοποιηθεί (εξ’ όσων γνωρίζουμε), χρησιμοποιείται ο ορισμός του “καύσωνα” ο οποίος όμως είναι περιγραφικός χαρακτηρίζοντας απλώς την συνοπτική κατάσταση που επικρατεί, η οποία αντανακλάται και στις καταγραφθείσες τιμές. Για τη χώρα μας, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, τα όρια του “καύσωνα” για κάποιο σημείο είναι η καταγραφή μέγιστης θερμοκρασίας > 37°C και μέσης θερμοκρασίας > 31°C. Επιπροσθέτως, γίνεται διαχωρισμός σε “ημέρα καύσωνα” και “επεισόδιο καύσωνα” όπου τα παραπάνω ισχύουν για τρεις συνεχόμενες ημέρες. Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν σε αυτό το άρθρο.

Με τη χρήση των παραπάνω τιμών είναι δυνατόν να βρεθεί το ποσοστό των σταθμών που ξεπέρασαν και τα δύο όρια στην επικράτεια για τις πρώτες 14 ημέρες του Ιουνίου 2024, πληροφορία που παρουσιάζεται στο σχήμα 4. Δεδομένου ότι η αρχική θέσπιση των παραπάνω ορίων έγινε για ένα δίκτυο πεδινών ή ημιορεινών σταθμών, για τον υπολογισμό του δεν ελήφθησαν υπόψιν ορεινές ( ≥ 800m) θέσεις:

Σχήμα 4: Ποσοστο (%) των σταθμών σε υψόμετρο < 800μ που κατέγραψαν συνθήκες καύσωνα κατά τις πρώτες 14 ημέρες του Ιουνίου ’24

Τα δύο ιδιαίτερα θερμά διαστήματα είναι ευδιάκριτα· το πρώτο μεταξύ Τρίτης 4 και Σαββάτου 8 Ιουνίου και το δεύτερο μεταξύ Τρίτης 11 και Παρασκευής 14 Ιουνίου – το οποίο (λαμβάνοντας υπόψιν αυτό το κριτήριο) υπήρξε κατά πολύ ισχυρότερο του πρώτου.

Το ποσοστό των σταθμών που ξεπέρασαν τα όρια του καύσωνα ανά διοικητική περιφέρεια για το ίδιο χρονικό διάστημα παρουσιάζεται στον επόμενο πίνακα:

Πίνακας 1: Ποσοστο (%) των σταθμών ανά διοικητική περιφέρεια που κατεγραψαν συνθήκες καύσωνα κατά τις πρώτες 14 ημέρες του Ιουνίου ’24.

Από τα δεδομένα του πίνακα 1, προκύπτει ότι:

Συσχετισμός Χαρακτηριστικών (attributes)

Όπως προκύπτει από τον πίνακα 1 αλλά και από τα δεδομένα του σχήματος 4, η θερμότερη ημέρα υπήρξε η Πέμπτη 13 Ιουνίου 2024. Ο αριθμός των σταθμών που ελήφθησαν υπόψιν για την συγκεκριμένη ημέρα είναι 582 (σχήμα 1) ενώ οι θέσεις εγκατάστασής τους βρίσκονται σε ένα μεγάλο φάσμα υψομέτρων (σχήμα 3).

Τα παραπάνω, μάς επιτρέπουν μια ανάλυση συσχετισμού των μέγιστων, ελάχιστων και μέσων θερμοκρασιών με το υψόμετρο. Τα δεδομένα της ανάλυσης παρουσιάζονται στα σχήματα 5,6,7 παρακάτω:

Σχήμα 5: Η συσχέτιση της μέγιστης θερμοκρασίας με το υψόμετρο την Πέμπτη 13 Ιουνίου ’24.
Σχήμα 6: Η συσχέτιση της μέσης θερμοκρασίας με το υψόμετρο την Πέμπτη 13 Ιουνίου ’24.
Σχήμα 7: Η συσχέτιση της ελάχιστης θερμοκρασίας με το υψόμετρο την Πέμπτη 13 Ιουνίου ’24.

Συγκρίνοντας τη γενική εικόνα της διασποράς των μετρήσεων της μέγιστης, μέσης και ελάχιστης θερμοκρασίας την Πέμπτη 13/6 γίνεται αντιληπτό ότι μόνο όσον αφορά τις μέγιστες και μέσες θερμοκρασίες παρουσιάζεται κάποια μικρή γραμμική συσχέτιση συναρτήσει του υψομέτρου, η οποία υπολογίζεται μέσω του δείκτη R2 [2] με τιμές 0.209 και 0.262 αντίστοιχα. Αντιθέτως η καταγραφή των ελαχίστων θερμοκρασιών δεν παρουσιάζει κάποια σημαντική συσχέτιση.

Παρατηρώντας τη κατανομή των μέγιστων θερμοκρασιών για διάφορες υψομετρικές στάθμες, διαπιστώνουμε ότι βρίσκονται γύρω από την τιμή των 40°C για σχεδον μηδενικά υψόμετρα, ενώ στα 1000μ βρίσκονται γύρω από τους 30°C. Από αυτό προκύπτει μια κατακόρυφη θερμοβαθμίδα (ρυθμός πτώσης της θερμοκρασίας) περίπου 10°C ανά 1000μ, ο οποίος συνεχίζεται με περίπου τον ίδιο ρυθμό και για μεγαλύτερα ύψη. Η συγκεκριμένη τιμή είναι κατά πολύ μεγαλύτερη της τυπικής θερμοβαθμίδας η οποία θεωρείται ότι είναι 6°C / 1000m. [3]. Ωστόσο, ο μέσος όρος των 30°C και των 40°C για τις στάθμες των 1000m και 0m αντίστοιχα βλέπουμε ότι παρουσιάζει πολύ μεγάλη διασπορά τιμών και δεν είναι ιδιαίτερα αντιπροσωπευτικός.

Εάν επιχειρήσουμε να προσδιορίσουμε την μέση κατακόρυφη θερμοβαθμίδα μέσω της κλίσης της ευθείας του μοντέλου γραμμικής παλινδρόμησης, προκύπτει ακόμη μεγαλύτερη (περίπου 28°C / 1000m !) [4] τιμή που υπό κανονικές συνθήκες δεν ισχύει. Το παραπάνω συμπέρασμα απλώς ενισχύει το γεγονός ότι η συσχέτιση μέγιστων θερμοκρασιών με το υψόμετρο είναι όντως πολύ μικρή όσον αφορά το σύνολο των σταθμών της χώρας. Ιδίως για υψόμετρα < 500m, η διασπορά των τιμών μοιάζει “τυχαία” κάτι που σημαίνει ότι άλλοι παράγοντες θα πρέπει να παίζουν σπουδαιότερο ρόλο, όπως για παράδειγμα η απόσταση από τη θάλασσα, οι τοπικοί άνεμοι, η τοπογραφία κάθε περιοχής κ.α.

Σύνοψη καταγραφών

Στο σχήμα 8 παρακάτω, απεικονίζεται η μέγιστη θερμοκρασία κάθε ημέρας καθώς και η περιοχή που σημειώθηκε (συμπεριλαμβάνεται και η Κύπρος).

Σχήμα 8: Η υψηλότερη τιμή της θερμοκρασίας κάθε ημέρα για τις πρώτες δύο εβδομάδες του Ιουνίου καθώς και η περιοχή που σημειώθηκε.

Διαπιστώνουμε ότι:

Αναλυτική καταγραφή θερμοκρασιών στο σύνολο της Επικράτειας και ανά διοικητική περιφέρεια

Στον πίνακα 2 παρακάτω σημειώνονται οι 20 υψηλότερες θερμοκρασίες σε Ελλάδα και Κύπρο (ανεξαρτήτως ημέρας) για το διάστημα του δεύτερου επεισοδίου (11-14 Ιουνίου 2024) ενώ στον πίνακα 3, οι 20 υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες για το ίδιο χρονικό διάστημα:

Πίνακας 2: Οι 20 υψηλότερες θερμοκρασίες κατά την περίοδο του καύσωνα (11-14 Ιουνίου 2024).
Πίνακας 3: Οι 20 υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες κατά την περίοδο του καύσωνα (11-14 Ιουνίου 2024)/

Παρ’όλο που η καταγραφή των μέγιστων θερμοκρασιών μπορεί να δώσει μια εικόνα της δυναμικής ενός θερμού επεισοδίου σε συνάρτηση και με τοπικούς παράγοντες (τοπογραφία, άνεμοι κτλ), το πόσο θερμή υπήρξε μια τελικά περιοχή σε σχέση με άλλες αποτυπώνεται καλύτερα από τη μέση τιμή καθώς αυτή είναι που εκφράζει τις συνθήκες όλου του 24ώρου (ή γενικότερα ενός προκαθορισμένου διαστήματος). Προκύπτει τελικά ότι, η θερμότερη περιοχή του επεισοδίου καύσωνα ήταν η Λίνδος στην ανατολική Ρόδο με μέση τιμή στους 36,7°C στις 13/6/2024.

Παρατηρούμε επίσης ότι:

Το τελευταίο έρχεται σε συμφωνία με την προσομοίωση του παγκόσμιου προγνωστικού συστήματος GFS [5] για τη θερμοκρασία στην ισοβαρική στάθμη των 850hpa (η οποία εκτός των άλλων χρησιμοποιείται για την ανίχνευση ψυχρών / θερμών μεταφορών) όπου παρατηρούμε αρκετά υψηλές τιμές στις προαναφερθείσες περιφέρειες και ταυτόχρονα μεγάλη διαφορά σε σχέση με βορειότερα τμήματα της χώρας (σχήμα 9). Η εξαίρεση της Λιβαδειάς ενδεχομένως να οφείλεται σε τοπικούς παράγοντες ή στις συνθήκες τοποθέτησης του μετεωρολογικού σταθμού.

Σχήμα 9: Η προσομοίωση της θερμοκρασίας στην ισοβαρική στάθμη των 850hpa σύμφωνα με το παγκόσμιο προγνωστικό σύστημα GFS κατά την κορύφωση του θερμού επεισοδίου (13/6/2024 και ώρα 18UTC). Πηγή χάρτη: https://www.weatheronline.co.uk

Όσον αφορά τις καταγραφές των υψηλότερων θερμοκρασιών (πίνακας 2), παρατηρούμε ότι επίσης σημειώθηκαν ως επί το πλείστον στις 13/6 (εξαιρείται το Λευκοχώρι και η Λιβαδειά Βοιωτίας όπου σημειώθηκαν στις 12/6). Στην εικόνα του σχήματος 10, παρατίθεται η προσομοίωση του προγνωστικού συστήματος °U-Model [6] σε οριζόντια ανάλυση 5 x 5 km, για τις 4 το μεσημέρι (13UTC) της Πέμπτης 13/6 έχοντας ως δεδομένα εισόδου τις αρχικές και οριακές συνθήκες της Τετάρτης 12/6 και ώρα 12UTC (πρόγνωση + 25 ωρών):

Σχήμα 10: Η προσομοίωση της θερμοκρασίας στα 2μ σύμφωνα με το μοντέλο προσομοίωσης του °Umeteo (ºU-Model).

Επιλέχθηκε το συγκεκριμένο στιγμιότυπο (4 το μεσημέρι) διότι κατά μέσο όρο την συγκεκριμένη ώρα σημειώνονται οι υψηλότερες θερμοκρασίες στην επικράτεια. Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι οι τιμές που αναγράφονται στον πίνακα 2 είναι επίσης στιγμιαίες αλλά η ώρα καταγραφής τους ενδέχεται να παρουσιάζει σχετική απόκλιση σε σχέση με το στιγμιότυπο του μοντέλου.

Δεδομένων των παραπάνω το μοντέλο καταφέρνει να αποτυπώσει αρκετά ρεαλιστικά τις περιοχές μέγιστων θερμοκρασιών (ανατολική Στερεά, ανατολική και νότια Πελοπόννησο, εσωτερικό τς Κρήτης και ανατολική Ρόδο), με προβλεπόμενες τιμές κατά τόπους στους 41-43 βαθμούς (και στη Λακωνία 43-45), δίνοντας παράλληλα μια σαφή εικόνα της κατανομής των θερμοκρασιών σε όλη την επικράτεια. Τελικά η υψηλότερη τιμή σημειώθηκε στην Κρήτη και οφείλεται σε τοπογραφικούς παράγοντες σε σχέση με την κυκλοφορία των επιφανειακών ανέμων, συνθήκες που θα μπορούσαν να προσομοιωθούν καλύτερα με ένα τοπικό μοντέλο υψηλότερης ανάλυσης (πχ. 3 x 3km ή 1 x 1km).

Ο παραπάνω χάρτης έρχεται σε συμφωνία με το συμπέρασμα που προκύπτει από τον 1ο πίνακα του άρθρου όσον αφορά τις περιοχές που επηρεάστηκαν περισσότερο: 1) η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, 2) η Αττική (άρα, συνολικά η ανατολική Στερεά), 3) η Πελοπόννησος και 4) η Κρήτη και τα νησιά του νοτίου Αιγαίου.

Έτσι λοιπόν στους επόμενους πίνακες (4-11) παρουσιάζονται αναλυτικά οι υψηλότερες καταγραφές ως προς τις μέγιστες και μέσες θερμοκρασίες για τις προαναφερθείσες περιφέρειες.

Αττική

Πίνακας 4: Οι σταθμοί καταγραφής των 20 υψηλότερων θερμοκρασιών κατά το διάστημα 1-14 Ιουνίου 2024 στην Αττική
Πίνακας 5; Οι σταθμοί καταγραφής των 20 υψηλότερων μέσων θερμοκρασιών κατά το διάστημα 1-14 Ιουνίου 2024 στην Αττική.

Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος

Πίνακας 6: Οι σταθμοί καταγραφής των 20 υψηλότερων θερμοκρασιών στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος το διάστημα 1-14 Ιουνίου 2024.
Πίνακας 7: Οι σταθμοί καταγραφής των 20 υψηλότερων μέσων θερμοκρασιών στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας το διάστημα 1-14 Ιουνίου 2024.

Κρήτη

Πίνακας 8: Οι σταθμοί καταγραφής των 20 υψηλότερων θερμοκρασιών στην περιφέρεια Κρήτης το διάστημα 1-14 Ιουνίου 2024.
Πίνακας 9: Οι σταθμοί καταγραφής των 20 υψηλότερων μέσων θερμοκρασιών στην περιφέρεια Κρήτης το διάστημα 1-14 Ιουνίου 2024.

Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου:

Πίνακας 10: Οι σταθμοί καταγραφής των 20 υψηλότερων θερμοκρασιών στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου το διάστημα 1-14 Ιουνίου 2024.
Πίνακας 11: Οι σταθμοί καταγραφής των 20 υψηλότερων μέσων θερμοκρασιών στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου το διάστημα 1-14 Ιουνίου 2024.

Σύνοψη – Συμπεράσματα

Στην παρούσα μελέτη χρησιμοποιούνται τα δεδομένα μετρήσεων περισσότερων των 500 σταθμών για την περεταίρω διερεύνηση της δυναμικής των δύο θερμών κυμάτων που επηρέασαν τη χώρα μας κατά τις πρώτες δύο εβδομάδες του Ιουνίου 2024. Οι μετρήσεις αντλήθηκαν με αυτοματοποιημένο τρόπο από τη σελίδα https://www-e-kairos.gr και προέρχονται από το ΕΑΑ, την ΕΜΥ καθώς και ιδιώτες.

Είναι προφανές πως, η καθημερινή παράθεση των υψηλότερων θερμοκρασιών ανά την επικράτεια δεν αρκεί για την ανάλυση ενός θερμού διαστήματος ή επεισοδίου. Για τις ανάγκες του προσδιορισμού της έντασης των θερμών κυμάτων χρησιμοποιήθηκαν τα (αυθαίρετα) όρια μέγιστης και μέσης θερμοκρασίας (37° και 31° αντίστοιχα) που έχουν θεσπιστεί από την ΕΜΥ, συνολικά για τη χώρα αλλά και ανά διοικητική περιφέρεια. Βάσει αυτών, προέκυψε ότι όντως η Πέμπτη 13/6 υπήρξε η θερμότερη ημέρα για την Επικράτεια, καθώς το 39% των θέσεων που βρίσκονται σε υψόμετρο μικρότερο των 800μ κατέγραψαν συνθήκες καύσωνα. Διαπιστώνεται όμως ότι οι συνθήκες αυτές δεν εμφανίστηκαν συνολικά στη χώρα αλλά επηρεάστηκαν συγκεκριμένες περιφερειες (8 εκ των 13) με έμφαση στην Αττική, στην Στερεά Ελλάδα, στο νότιο Αιγαίο και την Κρήτη.

Ο συνδυασμός του μεγάλου πλήθους των σταθμών (πάνω απο 500) με τη μεγάλη διασπορά των υψομέτρων, επιτρέπει στην ανάλυση συσχετισμού των μέγιστων, μέσων και ελάχιστων τιμών με αυτό. Θεωρώντας μοντέλο απλής γραμμικής παλινδρόμησης προκύπτει ότι η σχέση θερμοκρασίας / υψομέτρου είναι αρκετα ασθενής και άρα, άλλοι παράγοντες θα πρέπει να συντελούν περισσότερο στην τελική διαμόρφωση των θερμοκρασιακών τιμών όπως η τοπική κυκλοφορία των ανέμων και η απόσταση από τη θάλασσα.

Η υψηλότερη θερμοκρασία σημειώθηκε τελικά στις Βουκολιές Χανίων (44,5°C) την Πέμπτη 13/6, αλλά το θερμότερο σημείο της χώρας ήταν η Λίνδος στην ανατολικη Ρόδο με μέση θερμοκρασία τους 36,7°C την ίδια ημέρα. Από τους σχετικούς πίνακες προκύπτει εύκολα ότι τα νοτιότερα ηπειρωτικά και νησιωτικά τμήματα της χώρας κατέγραψαν τις υψηλότερες μέσες και μέγιστες θερμοκρασίας γεγονός που ταυτίζεται με τις προσομοιώσεις των μοντέλων.

Καθώς οι προαναφερθείσες 4 περιφέρειες (Αττική, Στερεά Ελλάδα, Νότιο Αιγαίο, Κρήτη) επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από το θερμό κύμα, στο τελευταίο σκέλος της ανάλυσης παρατίθενται οι πίνακες κατάταξης των διαφόρων περιοχών με βάση της μέσες και μέγιστες θερμοκρασίες τους.

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, προκύπτει τελικά ότι το θερμό κύμα μεταξύ 11-14 Ιουνίου 2024 ήταν μεν αρκετά έντονο, επηρέασε όμως κυρίως την ανατολική και νότια ηπειρωτική χώρα καθώς και το νότιο Αιγαίο, ενώ άλλα τμήματα της Επικράτειας επηρεάστηκαν λιγότερο ή δεν κατέγραψαν καθόλου συνθήκες καύσωνα.

Πηγές – Παραπομπές

[1] – Σχετικά με το κατά πόσον θερμότερη του κανονικού είναι η περίοδος που εξετάζεται, η απόκλιση της μέσης θερμοκρασίας σε σχέση με την κλιματική τιμή στον σταθμό του Ελληνικού Αθηνών τις τελευταίες 30 ημέρες είναι αρκετά αποκαλυπτική και αντιπροσωπευτική για τα κεντρικά και νότια τμήματα της χώρας:

Πηγή εικόνας NOAA / CPC (https://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/timeseries/)

[2] – Σχετικά με τον υπολογισμό του δείκτη R2 : https://en.wikipedia.org/wiki/Coefficient_of_determination

[3] – http://meteoclima.hua.gr/images/stories/projects/kallipos/00_master_document_9926.r1.html#_Toc432157262

[4] – Το μοντέλο της γραμμικής συσχέτισης επιλέχθηκε διότι για ένα μεγάλο βάθος εντός της τροπόσφαιρας, θεωρείται ότι ο μέσος ρυθμός πτώσης της θερμοκρασίας (ΔΤ) είναι 0,6°C / 100m, άρα:

ΔΤ(ºC) = -0,6°C / 100m · ΔΖ(m) .

Βάσει του μοντέλου της απλής γραμμικής παλινδρόμησης, η μεταβολή του υψομέτρου συναρτήσει της μέγιστης θερμοκρασίας προσδιορίστηκε από τον εξής τύπο (σχήμα 5):

ΔΖ(m) = -35,2m / 1ºC · Τ + 1568

Ο αριθμός 1568 είναι μια σταθερά και καθώς αναζητούμε την κλίση της ευθείας, μπορεί να απαλειφθεί. Επιλύοντας ως προς Τ (θερμοκρασία) έχουμε:

ΔΤ(°C) = – 1 / 35,2m · ΔΖ(m) ->
ΔΤ(ºC) ≈ – 2,8ºC / 100m · ΔΖ (m)

[5] – Περισσότεροι χάρτες: https://weatheronline.co.uk

[6] – Σχετικά με το °U-Model: https://umeteo.com/blogs/5751


12 άρθρα διαθέσιμα

9 Αυγούστου 2024, 15:10

Τα πρώτα “αιολικά πάρκα” δημιουργήθηκαν στη χώρα μας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με επίκεντρο αρχικά την περιοχή της νότιας Εύβοιας. Αν και οι επιπτώσεις της εγκατάστασής τους δεν έχουν διερευνηθεί συνολικά, η εμπειρία δείχνει ότι είναι κυρίως αρνητικές παρά τα όποια οφέλη στις τοπικές κοινωνίες. Ανεξάρτητα της συνολικής εικόνας, στην γενικότερη προσπάθεια αντικειμενικής διερεύνησης του θέματος, σε αυτό το άρθρο εξετάζεται το επιχείρημα της τροποποίησης του μικροκλίματος μιας περιοχής, όπως προσφάτως διατυπώθηκε.

Περισσότερα »

3 Αυγούστου 2024, 17:57

Πότε είναι κατά μέσο όρο η θερμότερη περίοδος της χρονιάς στην Ελλάδα και γιατί δεν συμπίπτει με το θερινό ηλιοστάσιο; Ποιό φυσικό μέγεθος προκαλεί αυτή τη διαφορά και τί σχέση έχει αυτό με τον κλιματικό τύπο κάθε περιοχής; Τί συμβαίνει σε άλλες περιοχές της Γης όπως για παράδειγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες;

Περισσότερα »

31 Μαΐου 2024, 12:29

Γνωστοί και ως “σύννεφα καταιγίδων”, αποτελούν έναν συχνά εμφανιζόμενο τύπο νεφών στη χώρα μας. Αναπτύσσονται κατακόρυφα μέχρι και το όριο της τροπόσφαιρας, το κατώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας (όπου λαμβάνουν χώρα τα περισσότερα καιρικά φαινόμενα), το οποίο φτάνει έως και τα 9-12 χιλιόμετρα σε ύψος. Καταλαμβάνουν χώρο μεμονωμένα ή σε ομάδες (παρατάξεις ή συστάδες αναλόγως της συνοπτικής κατάστασης της ατμόσφαιρας) και προκαλούν σχεδόν πάντα βροχές (συχνά ραγδαίες) και ηλεκτρική δραστηριότητα ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να ευθύνονται για χαλαζοπτώσεις, βίαιους ανέμους και την εμφάνιση ανεμοστρόβιλων / υδροστρόβιλων.

Περισσότερα »

17 Μαΐου 2024, 14:49

Η εαρινή περίοδος του 2024 μας επιφυλάσσει πολλά περιστατικά μεταφοράς αφρικανικής σκόνης προς την περιοχή μας κάποια εξ αυτών ασθενέστερα και κάποια ισχυρότερα. Το εντονότερο όλων εμφανίστηκε κατά το διήμερο 22-23 Απριλίου για το οποίο υπάρχει ανάλυση – καταγραφή εδώ και έφερε απόκοσμες εικόνες όπως αυτή της δημοσίευσης. Με αφορμή αυτό το περιστατικό, επανήλθε το ενδιαφέρον του κοινού για αυτό το φαινόμενο. Δυστυχώς όμως, η (δικαιολογημένη) έλλειψη εμπιστοσύνης του κοινού απέναντι σε στοιχεία και δεδομένα τα οποία παρουσιάζονται ως “αντικειμενικά”, έχει δημιουργήσει μια κατάσταση καχυποψίας σχετικά με πολλά θέματα (και όχι μόνο τα μετεωρολογικά). Τουλάχιστον για το φαινόμενο της μεταφοράς σκόνης, σε αυτό το άρθρο παρουσιάζονται σχετικές πληροφορίες υπό τη μορφή απαντήσεων σε συνηθισμένες ερωτήσεις για όσα μέχρι στιγμής είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε σχετικά με αυτό.

Περισσότερα »

22 Φεβρουαρίου 2024, 14:19

Ένας αρκετά συνηθισμένος τύπος καιρού κατά τη χειμερινή περίοδο στη χώρα μας είναι ο “καιρός βορείου ρεύματος”. Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζονται και αναλύονται δύο ενδιαφέροντες νεφικοί σχηματισμοί, οι “νεφικές οδοί” (cloud streets) και οι στρόβιλοι Von Karman μέσω της μελέτης περίπτωσης μεταξύ 21 και 23 Ιανουαρίου 2024.

Περισσότερα »

4 Ιουνίου 2023, 14:03

Από τον Απρίλιο του 2020, το Umeteo σε συνεργασία με το δήμο Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας και την ιστοσελίδα arachovameteo.gr έχει αναπτύξει ένα μοντέλο πολύ υψηλής ανάλυσης για την κάλυψη των αναγκών του Παρνασσού και της ευρύτερης περιοχής. Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά του προγνωστικού συστήματος και μερικές από τις εσωτερικές του παραμετροποιήσεις.

Περισσότερα »

11 Δεκεμβρίου 2022, 22:06

Συμβαίνει συχνά, κυρίως σε περιπτώσεις νοτίων ή νοτιοδυτικών ανέμων, η επίμονη εμφάνιση νεφώσεων σε τμήματα της ανατολικής ηπειρωτικής χώρας ή/και της βόρειας Κρήτης, δηλαδή στην υπήνεμη πλευρά των ορεινών όγκων. Ποιές συνθήκες απαιτούνται για την εμφάνιση του φαινομένου; Σε ποιές άλλες περιπτώσεις το συναντάμε; Είναι δυνατόν να προσομοιωθεί από τα μοντέλα πρόγνωσης;

Περισσότερα »

11 Οκτωβρίου 2022, 22:35

Με αφορμή την παρατήρηση εκατοντάδων contrails στον ουρανό της χώρας μας το βράδυ του Σαββάτου προς Κυριακή 8-9 Οκτωβρίου 2022, το άρθρο αυτό έρχεται σαν απάντηση σε όσους σκοπίμως ή από άγνοια διακινούν διάφορες θεωρίες συνομωσίας γύρω από αυτό το φαινόμενο. Αυτά που βλέπουμε ψηλά στον ουρανό είναι απλώς…υδρατμοί.

Περισσότερα »

20 Ιουνίου 2022, 17:55

Τί ορίζουμε ως καύσωνα; Είναι όρος που χρησιμοποιείται στην επιστήμη της ατμόσφαιρας ή έχει άλλες χρήσεις; Πόσοι ορισμοί υπάρχουν και τί είναι πραγματικά επικίνδυνο στην ημερήσια θερμοκρασιακή διακύμανση;

Περισσότερα »

25 Απριλίου 2022, 17:26

Με αφορμή άρθρο του κ. Κολυδά σχετικά με τον καιρό της Μ. Παρασκευής, δημοσιεύουμε εδώ ένα ακόμη άρθρο – απάντηση στο οποίο επιχερούμε να εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο στο ζήτημα της περιοδικότητας του καιρού σε σχέση με τις φάσεις της Σελήνης και πώς αυτά τα δύο μοιάζει να συνδέονται τελικά περισσότερο στενά απ’όσο νομίζουμε

Περισσότερα »

14 Φεβρουαρίου 2022, 20:21

Η κλίμακα μποφόρ χρησιμοποιείται κατά κανόνα στα μετεωρολογικά δελτία της χώρας μας. Πότε, από ποιόν και για ποιόν λόγο ξεκίνησε και πώς ορίζεται; Τί συμβαίνει σε άλλες χώρες; Ποιά είναι τα προβλήματα της χρήσης της και τί θα πρέπει να προσέχουμε;

Περισσότερα »

10 Ιανουαρίου 2022, 01:09

Ο “ωμέγα εμποδισμός”, ακούγεται συχνά από μετεωρολόγους στα μέσα ενημέρωσης, ειδικά το Χειμώνα. Τί είναι αυτό το φαινόμενο και γιατί ονομάζεται έτσι;

Περισσότερα »