Εκτός εποχής χαμηλό βαρομετρικό προκαλεί ισχυρές καταιγίδες σε Κρήτη και ανατολική χώρα
Ο Μάιος εκτός από τις πρώτες αρκετά ζεστές ημέρες είναι και μήνας καταιγίδων (κάποιες φορές ισχυρών), οι οποίες εκδηλώνονται κατά βάση στα ηπειρωτικά της χώρας μας λόγω της θερμικής αστάθειας. Αυτά τα φαινόμενα είναι η σχεδόν αποκλειστική πηγή υετού για τη χώρα μας καθ’όλη τη θερμή περίοδο του έτους (Μάιος – Σεπτέμβριος). Σε αντίθεση με το Χειμώνα, η παρουσία οργανωμένων συστημάτων είναι κλιματολογικά κάτι σπάνιο ενώ αρκετά σπάνια είναι και η εκδήλωση καταιγίδων πάνω από θαλάσσιες περιοχές κατά τη διάρκεια της ημέρας, ιδίως όσον αφορά το νότιο Αιγαίο.
Το ανώνυμο (*) σύστημα που μας επηρέασε μεταξύ Πέμπτης και Παρασκευής 9-10 Μαΐου 2024, παρουσιάζει χαρακτηριστικά ψυχρής περιόδου με τα μεγαλύτερα ύψη βροχής να σημειώνονται στην Κρήτη (όπου σε πολλές περιπτώσεις ξεπέρασαν τα 60mm) ενώ, πυκνή συννεφιά κάλυψε πολλά τμήματα του Αιγαίου και της κεντρικής / ανατολικής και βόρειας ηπειρωτικής χώρας με ισχυρές βροχές στα ορεινά τμήματα της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας αλλά και σε άλλες περιοχές. Παράλληλα, επικράτησαν πολύ ισχυροί και σε κάποια σημεία θυελλώδεις βόρειοι άνεμοι και η θερμοκρασία κυμάνθηκε σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σε κεντρικά, ανατολικά και βόρεια (μεταξύ 15-18° στις περισσότερες περιπτώσεις και όσον αφορά τα χαμηλά υψόμετρα).
Στις επόμενες παραγράφους, καταγράφονται τα ύψη βροχής, οι θερμοκρασίες και η ένταση των ανέμων συνοπτικά.
Στην επόμενη κινούμενη εικόνα διαδοχικών στιγμιοτύπων (gif), παρουσιάζονται δορυφορικές λήψεις στο φάσμα του ορατού και του υπέρυθρου από τις πρώτες βραδινές ώρες της Πέμπτης μέχρι και τις πρώτες βραδινές ώρες της Παρασκευής. Με τα χαρακτηριστικά σύμβολα σημειώνεται επίσης η ηλεκτρική δραστηριότητα:
Στον επόμενο πίνακα σημειώνονται τα μεγαλύτερα ύψη βροχής στη χώρα κατά το διήμερο αυτό
Σταθμός | Φορέας | Ύψος βροχής (mm) Πέμπτη 9/5 | Ύψος βροχής (mm) Παρασκευή 10/5 | Ύψος βροχής (mm) Σάββατο 11/5 | Σύνολο (mm) |
Βαθύσταλος Παρνασσός (1780μ) | ΕΑΑ | 21,4 | 111,0 | 7,2 | 139,6 |
Οροπέδιο Ασκύφου Χανιά (715μ) | ΕΑΑ | 1,6 | 110,6 | 12,4 | 124,6 |
Θέρισσος Χανιά | ΕΑΑ | 0,6 | 74,2 | 4,6 | 79,4 |
Βρύζες Φθιώτιδα 1250μ | ΕΑΑ | 9,8 | 62,4 | 0,8 | 73,0 |
Αρμένοι Ρέθυμνο | ΕΑΑ | 0,4 | 69,4 | 0,8 | 70,6 |
Βέρμιο / Σέλι (1510μ) | ΕΑΑ | 41,4 | 26,8 | – | 68,2 |
Περτούλι 1170μ | ΕΑΑ | 0,0 | 66,4 | 1,2 | 67,6 |
Αμφίκλεια Φθιώτιδα | ΕΑΑ | 30,0 | 33,2 | 1,2 | 64,4 |
Πεζούλα Καρδίτσας 891μ | ΕΑΑ | 2,4 | 60,8 | – | 63,2 |
Λέντας Ηράκλειο | ΕΑΑ | 0,0 | 62,0 | – | 62,0 |
Γαύδος | ΕΜΥ | 0,3 | 52,0 | – | 52,3 |
Τρίκαλα Θεσσαλίας | ΕΑΑ | 0,0 | 48,2 | 0,2 | 49,0 |
Επταπύργιο / Θεσσαλονίκη | ΕΑΑ | 40,0 | 5,0 | 1,0 | 46,0 |
Ζαγορά | ΕΑΑ | 0,2 | 43,8 | 1,8 | 45,8 |
Σέτα Ευβοίας | ΕΑΑ | 0,0 | 34,2 | 0,4 | 34,6 |
Στον επόμενο πίνακα σημειώνονται οι μεγαλύτερες εντάσεις (ριπές) των ανέμων την Παρασκευή 10 Μαΐου
Σταθμός | Φορέας | Μέγιστη Ριπή Ανέμου (km/h) – 10/5/2024 |
Ακρωτήριο Παξιμάδα Κάρυστος | ΕΑΑ | 112,7 |
Σαμοθράκη | ΕΑΑ | 96,6 |
Μύκονος | ΕΑΑ | 91,7 |
Πάρνηθα | ΕΑΑ | 83,7 |
Νάξος – Μικρή Βίγλα | ΕΑΑ | 80,5 |
Ανάφη | ΕΑΑ | 78,9 |
Φαλάσαρνα Χανιά | ΕΑΑ | 78,9 |
Μονεμβάσίά | ΕΑΑ | 78,9 |
Πλάκα Λασίθι | ΕΑΑ | 77,2 |
Λόφος Χαϊδαρίου | ΕΑΑ | 77,2 |
Σίφνος | ΕΑΑ | 77,2 |
Παλλήνη | ΕΑΑ | 75,6 |
Ισθμός | ΕΑΑ | 75,6 |
Τήνος | ΕΑΑ | 72,4 |
Χαλκίδα | ΕΑΑ | 72,4 |
Χαρακτηριστικές τιμές μέγιστης θερμοκρασίας για την Παρασκευή 10 Μαΐου σημειώνονται στον επόμενο πίνακα
Σταθμός | Φορέας | Μέγιστη Θερμοκρασία (°C) – 10/5/2024 |
Πολύδροσο Φωκίδας – 350μ | ΕΑΑ | 13,1 |
Βαθιά Λογγά Φθιώτιδας – 303μ | ΕΑΑ | 13,4 |
Ορμένιο Έβρου – 60μ | ΕΜΥ | 14,5 |
Λευκοχώρι Φθιώτιδας – 133μ | ΕΑΑ | 14,9 |
Καπαρέλλι Βοιωτίας – 345μ | ΕΑΑ | 15,1 |
Ερέτρια Λάρισας – 298μ | ΕΑΑ | 15,1 |
Άγιο Όρος, Μονή Σιμωνόπετρας – 278μ | ΕΑΑ | 15,2 |
Λιβαδειά – 120μ | ΕΑΑ | 15,8 |
Μαλακάσα – 365μ | ΕΑΑ | 15,9 |
Κύμη – 242μ | ΕΑΑ | 16,8 |
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, το σύστημα της Πέμπτης – Παρασκευής 9-10 Μαΐου 2024 έρχεται σαν συνέχεια ενός ακόμη συστήματος που μας επηρέασε κατά τις ημέρες του Πάσχα και συγκεκριμένα μεταξύ Μεγάλου Σαββάτου 4/5 και Κυριακής του Πάσχα 5/5 όπου επικράτησε καιρός βορείου ρεύματος με αρκετές βροχές σε αρκετά τμήματα της ανατολικής χώρας και στο Αιγαίο και αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες (κατά 2-3 βαθμούς χαμηλότερες σε σχέση με αυτό το σύστημα).
Σύνοψη – Συμπεράσματα
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, επρόκειτο για ένα σπάνιο για την περίοδο που διανύουμε χαμηλό βαρομετρικό, με σημαντικές βροχές σε περιοχές της κεντρικής Μακεδονίας κατά τη διάρκεια της Πέμπτης (χαρακτηριστική η περίπτωση του Επταπυργίου – 40mm) και σε περιοχές της Θεσσαλίας, της κεντρικής / βορειοανατολικής Στερεάς Ελλάδας και της Κρήτης κατά τη διάρκεια της Παρασκευής όπου σε ορεινές θέσεις (Βαθύσταλος Παρνασσού και οροπέδιο Ασκύφου), τα ύψη βροχής ξεπέρασαν τα 100mm. Ωστόσο, ιδίως όσον αφορά την Κρήτη, σημαντικά ύψη υετού σημειώθηκαν και σε άλλες περιοχές όπου η βροχή είναι γι αυτήν την περίοδο του έτους ένα ούτως ή άλλως σπάνιο φαινόμενο, με χαρακτηριστική την περίπτωση της Γαύδου (52mm), αλλά και του Λέντα στο νότιο Ηράκλειο (62mm). Γενικότερα η Κρήτη ευνοήθηκε ιδιαίτερα από την κακοκαιρία καθώς βρέθηκε στη διαδρομή του κέντρου του συστήματος (όπως προκύπτει και από τις δορυφορικές εικόνες – σχήμα 1), γύρω από το οποίο αναπτύχθηκε ένα αρκετά ισχυρό σύστημα σύμπλεγμα καταιγίδων.
Το πέρασμα του χαμηλού έγινε όμως αισθητό και σε πολλές ακόμη περιοχές της ανατολικής χώρας και του Αιγαίου λόγω των αρκετά χαμηλών θερμοκρασιών αλλά και των ισχυρών ανέμων. Όσον αφορά τη θερμοκρασία στα χαμηλά υψόμετρα, υπήρξαν θέσεις όπου η μέγιστη τιμή δεν ξεπέρασε τους 13-16 βαθμούς (περίπου 8-10 βαθμούς χαμηλότερες απ’το κανονικό γι’αυτήν την περίοδο). Ταυτόχρονα, οι άνεμοι ήταν ενισχυμένοι σε σταθμούς καταγραφής στο Αιγαίο (βόρεια τμήματα και Κυκλάδες), στην ανατολική Στερεά Ελλάδα και στην Εύβοια, στην ανατολική Πελοπόννησο (Μονεμβασια) αλλά και στην Κρήτη.
(*) Περί ονοματοδοσίας συστημάτων – συζήτηση: Την ονοματοδοσία των συστημάτων έχει αναλάβει η ΕΜΥ, αλλά όπως δείχνει η εμπειρία των τελευταίων 2,5 ετών, η διαδικασία είναι αυθαίρετη χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν σαφώς ορισμένα προγνωστικά κριτήρια. Παρ’όλο που η σπανιότητα ενός συστήματος θα μπορούσε να δικαιολογήσει μια τέτοια ενέργεια, εντούτοις αυτό που έχει περισσότερη σημασία είναι τα φαινόμενα που προκύπτουν από αυτό. Στο °Umeteo, με άρθρο μας από τις 2 Φεβρουαρίου 2022 ( https://umeteo.com/news/542 ), έχουμε προτείνει και αιτιολογήσει, τέσσερα (4) συγκεκριμένα κριτήρια ονοματοδοσίας μιας κακοκαιρίας που αφορούν 1. στον προβλεπόμενο υετό, 2. στους ανέμους, 3. στα προβλεπόμενα ύψη χιονόπτωσης, 4. σε φαινόμενα που ενδεχομένως θα συνοδεύουν τις καταιγίδες. Στην περίπτωση αυτής της κακοκαιρίας, φαίνεται πως μόνο σε μία περιφέρεια της χώρας (Κρήτη) σημειώθηκαν ύψη βροχής που ξεπέρασαν το 1/10 του κλιματικού μέσου όρου καθώς στις υπόλοιπες, αν και σημαντικά, ήταν χαμηλότερα από αυτό το όριο (καθώς αφορούσαν κυρίως ορεινές θέσεις). Στην ίδια περιφέρεια, οι καταιγίδες που εκδηλώθηκαν είχαν δυνητικά επικίνδυνα χαρακτηριστικά λόγω των μεγάλων υψών βροχής που σημειωθηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τελος, όσον αφορά τους ανέμους, οι μεγαλύτερες εντάσεις σημειώθηκαν σε γνωστές θέσεις καναλισμού, χωρίς η σφοδρότητά τους να έχει εκτεταμένο χαρακτήρα.
Συμπερασματικά, παρ’όλη την σπανιότητα του συστήματος, η εκ των υστέρων καταγραφή των αποτελεσμάτων του, δεν δικαιολογεί την ονοματοδοσία του με βάση τα κριτήρια που έχουν προταθεί απ’αυτόν τον ιστότοπο. Ωστόσο, καθώς τα φαινόμενα υπήρξαν έντονα στην Κρήτη (όπως προβλεπόταν), σχετικές προειδοποιήσεις (υπό τη μορφή έκτακτων προγνώσεων η κάποιας αναγγελίας), θα ήταν σκόπιμο να εκδοθούν.
Πηγές
- Δορυφορικές εικόνες: https://sat24.com
- Συλλογή δεδομένων όλων των δικτύων ΜΣ στη χώρα: http://e-kairos.gr