Σύνοψη κακοκαιρίας ψυχρού μετώπου 22-23 Νοεμβρίου 2022
Ψυχρό μέτωπο με αξιοσημείωτα ύψη βροχής σάρωσε τη χώρα από το απόγευμα της Τρίτης 22 Νοεμβρίου 2022 έως και το απόγευμα της Τετάρτης 23 Νοεμβρίου. Για την συγκεκριμένη κακοκαιρία είχε γίνει αναγγελία σε αυτό το κείμενο, με την εξειδικευμένη πρόγνωση Ελλάδος για το συγκεκριμένο διήμερο εδώ και την αντίστοιχη πρόγνωση Αττικής εδώ.
Στο παρόν κείμενο εκτός από την παρουσίαση των καταγραφών διαφόρων μετεωρολογικών σταθμών μέσα από το δίκτυο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και της κεραυνικής δραστηριότητας μέσα από το δίκτυο του lightningmaps / blitzortung πραγματοποιείται και αξιολόγηση τόσο της αριθμητικής πρόγνωσης του μοντέλου μας όσο και των γραπτών προγνώσεων που εκδόθηκαν.
Το μεγαλύτερο ύψος βροχής τόσο την Τρίτη 22/11 όσο και συνολικά για την κακοκαιρία σημειώθηκε στα Θεοδώριανα της Άρτας με 165,4mm ενώ το δεύτερο μεγαλύτερο στον ΜΣ του Παναχαϊκού Όρους (124,2mm). Οι υπόλοιπες περιοχές που καταγράφονται στον παρακάτω πίνακα είναι ενδεικτικές και επιλέχθηκαν με γεωγραφικά κριτήρια ώστε να αντιπροσωπεύουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα της χώρας μας.
Σταθμός | Τρ 22/11 | Τε 23/11 | Σύνολο Κακοκαιρίας |
Θεοδώριανα Άρτας | 143,0 | 22,4 | 165,4 |
Παναχαϊκό Όρος (1588μ) | 71,4 | 52,8 | 124,2 |
Παραμυθιά Θεσπρωτίας | 67,8 | 34,8 | 102,6 |
Λεπιανά Άρτας | 86,4 | 13,8 | 100,2 |
Τυριά Ιωαννίνων | 56,6 | 28,0 | 84,6 |
Μάγουλα Ηλείας | 40,8 | 30,6 | 71,4 |
Έλος Χανίων | 64,8 | 4,0 | 68,8 |
Κονιακός Φωκίδας | 31,4 | 36,8 | 68,2 |
Πάτρα (κέντρο) | 31,8 | 33,6 | 65,4 |
Μυστράς | 2,4 | 55,6 | 58,0 |
Περτούλι Τρικάλων | 50,8 | 4,2 | 55,0 |
Λευκάδα | 31,6 | 18,2 | 49,8 |
Σιμόπουλο Ηλείας | 44,0 | 4,6 | 48,6 |
Καρπενήσι | 30,2 | 17,2 | 47,4 |
Αγρίνιο | 27,8 | 18,2 | 46,0 |
Πέτρα Λέσβου | 0,0 | 44,4 | 44,4 |
Σπήλι Ρεθύμνου | 1,0 | 41,8 | 42,8 |
Μεσοχωριό Ηρακλείου | 0,2 | 40,8 | 41,0 |
Καλαμάτα | 19,6 | 19,8 | 39,4 |
Βώλακας Νευροκοπίου Δράμας | 6,6 | 32,2 | 38,8 |
Λεβίδι Αρκαδίας | 6,6 | 32,0 | 38,6 |
Παξοί | 34,0 | 3,2 | 37,2 |
Αργοστόλι (Κεφαλονιά) | 10,2 | 21,8 | 32,0 |
Σελακανο Λασιθίου | 0 | 32,0 | 32,0 |
Αράχωβα | 9,8 | 21,0 | 30,8 |
Κέα – Παναγία Καστριανή | 1,6 | 27,4 | 29,0 |
Διδυμότειχο | 0 | 28,8 | 28,8 |
Καφηρέας Εύβοια | 0 | 28,4 | 28,4 |
Κόρωνος Νάξου | 0,2 | 27,6 | 27,8 |
Τρίπολη | 6,2 | 21,4 | 27,6 |
Πολύδροσο Φωκίδας | 16,0 | 11,6 | 27,6 |
Ράχες Ικαρίας | 0,0 | 25,6 | 25,6 |
Κοπανάκι Μεσσηνίας | 9,4 | 16,0 | 25,4 |
Τρίκαλα Κορινθίας | 2,4 | 20,8 | 23,2 |
Γαλαξείδι | 8,4 | 14,6 | 23,0 |
Καστελλόριζο | 1,6 | 21,0 | 22,6 |
Λευκή Ξάνθης | 2,6 | 17,8 | 20,4 |
Ρόδος | 0,0 | 20,0 | 20,0 |
Αγία Παρασκευή Αττικής | 0,0 | 19,4 | 19,4 |
Μουζάκι Καρδίτσας | 16,6 | 2,6 | 18,8 |
Λαύριο | 0,0 | 18,8 | 18,8 |
Κυριάκι Βοιωτίας | 0,0 | 18,8 | 18,8 |
Αμπελόκηποι | 0,0 | 18,0 | 18,0 |
Τρίκαλα Θεσσαλίας | 14,0 | 4,0 | 18,0 |
Άγιος Δημήτριος Πιερίας | 12,0 | 5,0 | 17,0 |
Αλεξανδρούπολη | 0,0 | 16,6 | 16,6 |
Καλαμπάκα | 13,8 | 1,0 | 14,8 |
Λάρισα | 9,4 | 4,6 | 14,0 |
Παλαιά Πεντέλη | 0,0 | 13,8 | 13,8 |
Πτολεμαίδα | 12,8 | 0,6 | 13,4 |
Δροσιά Αττικής | 0,0 | 12,6 | 12,6 |
Πόρτο Ράφτη | 0,0 | 11,4 | 11,4 |
Καβάλα Δεξαμενή | 5,0 | 5,0 | 10,0 |
Βαρυμπόμπη | 0,0 | 9,2 | 9,2 |
Νέος Κόσμος | 0,0 | 8,0 | 8,0 |
Νιάουστα | 7,6 | 0,2 | 7,8 |
Σκύρος Αεροδρόμιο | 0,0 | 7,0 | 7,0 |
Ζάρακες Ευβοίας | 0,0 | 4,8 | 4,8 |
Άργος | 0,0 | 3,6 | 3,6 |
Αυλίδα | 0,0 | 3,2 | 3,2 |
Καλαμάρια Θεσσαλονίκη | 1,0 | 0,4 | 1,4 |
Μονή Μεγίστης Λάουρας | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Σκιάθος | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Σκόπελος | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:
- Τα μεγαλύτερα ύψη βροχής σημειώθηκαν στις περιοχές της δυτικής χώρας, ιδίως στην Ήπειρο.
- Αξιοσημείωτες βροχές καταγράφθηκαν στην Κρήτη (κυρίως στα δυτικά) αλλά και στο ανατολικό Αιγαίο και αρκετές περιοχές των Κυκλάδων.
- Αξιοσημείωτες βροχές σημειώθηκαν και στα νότια τμήματα της Πελοποννήσου.
- Στα υπόλοιπα ηπειρωτικά και νησιωτικά τμήματα της χώρας τα ύψη βροχής ήταν τυπικά για την εποχή που διανύουμε, με φθίνουσες καταγραφές όσο κινούμαστε ανατολικότερα στα ηπειρωτικά. Οι ελάχιστες τιμές εντοπίζονται στην κεντρική Μακεδονία, στην ανατολική Στερεά και στην ανατολική Πελοπόννησο.
- Στην περιοχή της νότιας Χαλκιδικής / Θερμαϊκού / Σποράδων πρακτικά δεν σημειώθηκαν βροχές.
Στην επόμενη εικόνα παρουσιάζεται το συνολικό ύψος βροχής όπως προβλέφθηκε από το μοντέλο UAM/WRF που αναπτύσσουμε σε συνεργασία με το δήμο Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας για το διάστημα από το μεσημέρι της Δευτέρας 21 Νοεμβρίου έως και το μεσημέρι της Πέμπτης 24 Νοεμβρίου, το οποίο συμπεριλαμβάνει όλο το διάστημα της κακοκαιρίας.
Συγκρίνοντας τις καταγραφές του πίνακα με την εικόνα του παραπάνω χάρτη διαπιστώνουμε οτι η αριθμητική πρόγνωση του μοντέλου μας κατάφερε να προσδιορίσει με μεγάλη ακρίβεια τις περιοχές με τα μεγαλύτερα ύψη υετού (μπλε και μωβ χρωματισμός) αλλά και τις περιοχές με τα ελάχιστα.
Εκτός από τον ποιοτικό προσδιορισμό των περιοχών, διαπιστώνουμε μια αρκετά ρεαλιστική προσομοίωση των πραγματικών υψών υετού. Σχετική υποεκτίμηση παρουσιάζεται στις περιοχές εμφάνισης μέγιστων τιμών της δυτικής χώρας αλλά και της Κρήτης. Αυτό οφείλεται στις διαστάσεις του πεδίου προσομοίωσης (domain), το οποίο ανέκοψε ένα τμήμα της υγρασίας και άρα της νεφοποίησης / υετού.
Η αναβάθμιση του μοντέλου πρόγνωσης, με τον σχεδιασμό ενός μεγαλύτερου domain αναμένεται να βελτιώσει τα συγκεκριμένα αποτελέσματα σε αυτόν τον τύπο καιρού.
Κεραυνική δραστηριότητα
Στην επόμενη εικόνα παρουσιάζεται η κεραυνική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της Τετάρτης στη χώρα. Με σκούρο μπλε / μωβ χρωματισμούς αναπαρίσταται οι ηλεκτρικές εκκενώσεις που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας / πρώτων πρωινών ωρών, με κόκκινο και αποχρώσεις του πορτοκαλί όσες έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της ημέρας και με κίτρινο όσες σημειώθηκαν τις βραδινές ώρες. Οι περισσότεροι κεραυνοί σημειώθηκαν κυρίως σε δυτικά προσήνεμα τμήματα της χώρας ενώ κατά τόπους φαινόμενα καταγράφθηκαν και σε περιοχές του νοτίου Αιγαίου και της νοτιοανατολικής Στερεάς Ελλάδας. Ταυτόχρονα όμως σε ένα μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής χώρας, δεν ανιχνεύθηκαν καθόλου κεραυνοί.
Είναι προφανές ότι η αιτία δημιουργίας αυτών των φαινομένων ήταν οι ανοδικές κινήσεις που προκύπτουν από την προσφορά θερμότητας από τη θάλασσα σε συνδυασμό με τις ψυχρότερες αέριες μάζες στα υψηλότερα ατμοσφαιρικά στρώματα. Πρόκειται για μια τυπική κατάσταση κατά τη χειμερινή περίοδο.
Γραπτές προγνώσεις
Από τη σύγκριση της γραπτής πρόγνωσης για την Επικράτεια και τα όσα γράφτηκαν στην αναγγελία ισχυρών βροχών / καταιγίδων με τις πραγματικές καταγραφές, προκύπτει ότι τα κείμενα ήταν ρεαλιστικά και κατάφεραν να αποδώσουν σε γενικές γραμμές ορθά την κατάσταση. Από την άλλη πλευρά όμως, διαπιστώθηκε πρόβλημα στην πρόγνωση για την Αττική καθώς: 1. Το νυχτερινό πέρασμα των βροχών υπήρξε αρκετά ασθενέστερο του αναμενόμενου, 2. Ο καιρός δεν βελτιώθηκε ουσιαστικά από αργά το πρωί (όπου απλώς ήταν άστατος), αλλά μετά το απόγευμα, 3. Για αρκετές περιοχές, τα μεγαλύτερα ύψη υετού σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας και όχι τη νύχτα όπως γράφτηκε στο κείμενο.
Αυτή η απόκλιση οφείλεται:
- Όσον αφορά τα φαινόμενα της νύχτας στην λανθασμένη εκτίμηση της δομής του ψυχρού μετώπου, μετά το πέρασμά του από την Πίνδο και τα ορεινά της Πελοποννήσου.
- Όσον αφορά τα φαινόμενα κατά τη διάρκεια της ημέρας, στην αντίστοιχα λανθασμένη εκτίμηση της ατμοσφαιρικής κατάστασης (δομή ατμόσφαιρας) που προέκυψε μετά το πέρασμα του μετώπου.
Τα παραπάνω δύο δεν επηρέασαν την πρόγνωση των υπολοίπων περιοχών και αυτό οφείλεται στην ιδιαίτερη τοπογραφία της Αττικής.
Πιο συγκεκριμένα, το νοτιοδυτικό ρεύμα (που προηγήθηκε του περάσματος του μετώπου, συναντάει πολλές εναλλαγές ξηράς – θαλάσσιων τμημάτων πριν φτάσει στην Αττική: Πρώτα την ορεινή ζώνη του Ταϋγετου – κοιλάδα Ευρώτα – ορεινή ζώνη Πάρνωνα, στη συνέχεια διέρχεται από τον Αργολικό κόλπο για να συναντήσει τα ορεινά τμήματα της Αργολίδας πριν καταλήξει στον Σαρωνικό κόλπο. Μόνο το νοτιοανατολικό τμήμα της Αττικής παραμένει σχετικά ανεπηρέαστο όπως φαίνεται και από την προσομοίωση του μοντέλου όπου ο υετός (βροχές) προβλέπονται περισσότερες. Θα πρέπει να γνωρίζουμε οτι οι ροές των ρευμάτων είναι από μόνες τους χαοτικές ως προς την πρόβλεψή τους και κατά συνέπεια η προσομοίωση και της ροής της υγρασίας. Σε άλλα τμήματα της χώρας, δεν διαπιστώνεται τόσο έντονη τοπογραφία κάθετη στη φορά του ΝΔ ρεύματος γι αυτό και η προγνωση σε τέτοιες καταστάσεις είναι σχετικά ευκολότερη.
Όσον αφορά την κατάσταση μετά το πέρασμα του μετώπου, αυτό που διαπιστώθηκε, ήταν ο εγκλωβισμός θυλάκων αστάθειας (ανοδικά ρεύματα και αυξημένη υγρασία) ιδίως στα κεντρικά και νότια τμήματα του νομού πριν επικρατήσει το δυτικό ρεύμα, το οποίο συνήθως είναι ξηρό και ευσταθές. Κατά την διάρκεια της Τετάρτης ο Σαρωνικός ήταν ο βασικός τροφοδότης των φαινομένων, τα οποία τελικά, υπήρξαν περισσότερα για πολλές περιοχές σε σχέση με το νυχτερινό πέρασμα του μετώπου.
Σύνοψη / Συμπεράσματα
Το ψυχρό μέτωπο που επηρέασε τη χώρα από τα βορειοδυτικά προς τα ανατολικά / νοτιοανατολικά ήταν τυπικό για την εποχή που διανύουμε. Βροχές εκδηλώθηκαν σχεδόν στο σύνολο της επικράτειας με καταιγίδες κυρίως πάνω από θαλάσσιες περιοχές και στα δυτικά προσήνεμα. Οι περιοχές μέγιστης έντασης των φαινομένων προσδιορίστηκαν με επιτυχία τόσο στην γραπτή όσο και στην αριθμητική πρόγνωση του καιρού. Εξαίρεση σε αυτό αποτελεί η Αττική, όπου σύμφωνα με τη γραπτή πρόγνωση τα φαινόμενα θα έπρεπε να έχουν τη μέγιστη έντασή τους κατά τη διάρκεια της νύχτας ενώ τελικά για τις περισσότερες περιοχές προέκυψαν μετά το πέρασμα του ψυχρού μετώπου. Η διαφορά αυτή οφείλεται στην ιδιαίτερη τοπογραφία του νομού.
Πηγές:
[1] – https://www.meteo.gr
[2] – http://www.e-kairos.gr