Ανάλυση 29 Μαΐου 2022: Ημέρα ισχυρών καταιγίδων αλλά και υψηλών θερμοκρασιών
Οι αναγνώστες του °Umeteo, είχαν ενημερωθεί ήδη γι αυτήν την εξέλιξη τόσο στην εβδομαδιαία μεσοπρόθεσμη εκτίμηση που είχε εκδοθεί στις 25 Μαΐου (ενεργός σύνδεσμος), όσο και στην ημερήσια πρόγνωση του καιρού την προηγούμενη ημέρα (ενεργός σύνδεσμος).
Στο κείμενο της εβδομαδιαίας εκτίμησης: «Βροχές / καταιγίδες σε ένα μεγάλο τμήμα της ηπειρωτικής χώρας. Τα φαινόμενα θα είναι ισχυρά σε Ήπειρο, Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη. Τις λιγότερες πιθανότητες συγκεντρώνουν οι περιοχές της νοτιοανατολικής Στερεάς και τα ανατολικά και νοτιοανατολικά της Πελοποννήσου. Η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση στα δυτικά και βόρεια, όπου δεν θα ξεπεράσει τους 28-31° αλλά στα ανατολικά και νότια ηπειρωτικά αναμένονται τιμές στους 32-34° και τοπικά έως 35° με αυξημένες τιμές της σχετικής υγρασίας.»
Στην πρόγνωση της προηγούμενης ημέρας: «Σε Επτάνησα και τα περισσότερα ηπειρωτικά τμήματα της δυτικής χώρας, στην κεντρική Στερεά Ελλάδα, στη Θεσσαλία, στη δυτική και κεντρική Μακεδονία αναμένονται βροχές, καταιγίδες με κατά τόπους ισχυρά φαινόμενα, συνοδεία ριπαίων ανέμων και πιθανών χαλαζοπτώσεων.»
Αξιολόγηση πρόγνωσης
Όπως θα δούμε στη συνέχεια, οι παραπάνω εκτιμήσεις επιβεβαιώθηκαν. Στην πρώτη εικόνα, παραθέτουμε τον χάρτη των ηλεκτρικών εκκενώσεων, όπως ανιχνεύθηκαν από το σύστημα blitzortung για το σύνολο της ημέρας:
Στη δεύτερη κινούμενη εικόνα (gif), απεικονίζεται η κίνηση των νεφών όπως αποτυπώθηκε στο φάσμα του υπέρυθρου κατά τη διάρκεια του 24ώρου. Στην αρχή παρατηρούμε την ανάπτυξη νεφώσεων στα κεντρικά / ανατολικά τμήματα της χώρας μέχρι το ανατολικό Αιγαίο ενώ στη συνέχεια διακρίνουμε την είσοδο νεφών από το Ιόνιο με κατεύθυνση τα δυτικά, τα κεντρικά, τα βόρεια και τα βορειοανατολικά τμήματα της χώρας. Καθώς πλησιάζουν προς τα Επτάνησα και διέρχονται πάνω από τον ηπειρωτικό κορμό, ο χρωματικός τόνος γίνεται λευκότερος, υποδεικνύοντας χαμηλότερες θερμοκρασίες, συνεπώς νεφώσεις κατακόρυφης ανάπτυξης που προκάλεσαν τις καταιγίδες στις συγκεκριμένες περιοχές.
Η ανάπτυξή τους οφείλεται στο πέρασμα ατμοσφαιρικής διαταραχής (shortwave trough) σε συνδυασμό με την έντονη θερμοκρασιακή αντίθεση μεταξύ χαμηλότερων και μέσων/υψηλότερων τροποσφαιρικών στρωμάτων που προκύπτει κυρίως πάνω από τα ηπειρωτικά τμήματα της χώρας κατά τη διάρκεια των θερμών ωρών της ημέρας. Από την άλλη πλευρά, οι νεφώσεις κατά τις πρώτες ώρες του 24ώρου, οφείλονται επίσης στην ύπαρξη διαταραχής στη μέση τροπόσφαιρα, χωρίς όμως να παρατηρείται έντονη θερμοκρασιακή αντίθεση μεταξύ των τροποσφαιρικών στρωμάτων, με αποτέλεσμα τα νέφη να μην παρουσιάζουν κατακόρυφη ανάπτυξη.
Στην τρίτη εικόνα παρουσιάζεται η προσομοίωση του μοντέλου μας UAM-WRF σε ανάλυση 5km, με αρχικά δεδομένα προσομοίωσης στις 12UTC της 28ης Μαΐου 2022. Σε αντίθεση με τη δορυφορική εικόνα, η απεικόνιση της προσομοίωσης των νεφών πραγματοποιείται μέσω του φάσματος της εξερχόμενης ακτινοβολίας σε μονάδες W/m2. Υψηλές τιμές υποδεικνύουν απουσία νεφώσεων, ή νεφώσεις που βρίσκονται κοντά στο έδαφος ενώ, χαμηλές τιμές υποδεικνύουν νεφώσεις σε μεγαλύτερα ύψη. Αν και ο τρόπος απεικόνισης διαφέρει (όπως και η οριζόντια ανάλυση / διακριτική ικανότητα), παρατηρούμε πως η προσομοίωση είναι αρκετά κοντά στην πραγματικότητα.
Στην τέταρτη εικόνα παρουσιάζεται η ημερήσια (ανά 1 ώρα) προσομοίωση του μοντέλου μας UAM-WRF, για την παράμετρο του υετού (βροχόπτωση, χαλαζόπτωση).
Από την εικόνα 4 συμπεραίνουμε πως τα μεγαλύτερα ύψη βροχής προβλέπονται στην Ήπειρο, στη δυτική Μακεδονία και τοπικά σε περιοχές της Θεσσαλίας αλλά και σε νοτιότερα τμήματα της Πίνδου και στο εσωτερικό της Πελοποννήσου.
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα ύψη βροχής με κριτήριο τα φαινόμενα να υπερβαίνουν τα 4mm, αλλά και τη χωρική διασπορά τους (μεταξύ κοντινών περιοχών επιλέχθηκε να παρουσιαστεί αυτή με το μεγαλύτερο ύψος βροχής) σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέγονται από την ιστοσελίδα http://www.e-kairos.gr .
Σταθμος | Ύψος βροχής (mm) |
Ψαθί Μεγαλόπολης | 36,0 |
Μεγαλόπολη | 32,2 |
Κομπότι Άρτας | 26,0 |
Τρίστενο Ιωαννινων | 22,2 |
Αριδαία Πέλλας | 18,6 |
Βωβούσα Ιωαννίνων | 17,2 |
Κερασιά Πέλλας | 16,8 |
Πάτρα | 15,4 |
Μαυρούδι Θεσπρωτίας | 15,2 |
Λυκόχεια Αρκαδίας | 14,8 |
Άγιος Δημήτριος Πιερίας | 12,0 |
Λεβίδι Αρκαδίας | 11,4 |
Τρίπολη | 10,8 |
Αντίκυρα Βοιωτίας | 8,4 |
Θεοδώριανα Άρτας | 7,8 |
Νέος Καύκασος Φλώρινας | 7,2 |
Νάουσα | 6,6 |
Στενή Ευβοίας | 6,4 |
Κιλκίς | 6,4 |
Μουζάκι Καρδίτσας | 5,4 |
Θάσος | 5,2 |
Κορδελιό Θεσσαλονίκης | 5,2 |
Τρίκαλα Κορινθίας | 4,6 |
Λίμνη Βεγορίτιδα, Πέλλα | 4,6 |
Πτολεμαΐδια | 4,4 |
Καλαμπάκα | 4,2 |
Παρατηρούμε πως στην Ήπειρο και σε κεντρική / δυτική Μακεδονία, ιδίως στην Πέλλα / Ημαθία / Πιερία, σε Φλώρινα και Πτολεμαΐδα, σποραδικά και σε άλλες περιοχές της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας σημειώθηκαν φαινόμενα, σε κάποιες περιπτώσεις ισχυρά, γεγονός που είχε δοθεί με ακρίβεια σε γραπτές και αριθμητικές προγνώσεις. Έκπληξη αποτελούν όμως ο νομός Αρκαδίας όπου τελικά καταγράφθηκαν τα μεγαλύτερα ύψη βροχής σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα.
Στο δεύτερο πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι υψηλότερες θερμοκρασίες στη χώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέγονται από την ιστοσελίδα http://www.e-kairos.gr . Όπως έγινε και με τα δεδομένα του πρώτου πίνακα, έχουν αφαιρεθεί οι κοντινές περιοχές και παρουσιάζονται μόνο εκείνες με την υψηλότερη τιμή ενώ, καταγράφονται μόνο όσες ξεπέρασαν τους 32°.
Σταθμός | Μέγιστη θερμοκρασία (ºC) |
Ανατολικό Ηράκλειο | 35,6 |
Απόλλωνας Νάξου | 35,3 |
Φινοκαλιά Λασιθίου | 34,9 |
Πέτρα Λέσβου | 34,8 |
Κρανίδι Αργολίδας | 34,7 |
Σητεία | 34,6 |
Κουρουνοχώρι Νάξου | 34,1 |
Θεολόγος Φθιώτιδας | 33,9 |
Καρλόβασι Σάμου | 33,7 |
Τακτικούπολη Τροιζινίας | 33,3 |
Άργος | 33,2 |
Πορτο Ράφτη | 32,9 |
Λευκοχώρι Φθιώτιδας | 32,9 |
Αυλίδα | 32,8 |
Βρύσες Χανίων | 32,8 |
Χαλκίδα | 32,7 |
Αγία Τριάδα Φθιώτιδας | 32,7 |
Θήβα / Νέα Οδός ΠΑΘΕ | 32,6 |
Ωρωπός | 32,6 |
Αίγινα | 32,5 |
Δοξάτο Δράμας | 32,5 |
Έμπωνας Ρόδου | 32,4 |
Δίον Πιερίας | 32,3 |
Στυλίδα | 32,3 |
Βόλος | 32,2 |
Δίδυμα Αργολίδας | 32,2 |
Καρδίτσα | 32,2 |
Τανάγρα | 32,2 |
Κως | 32,1 |
Θερμή Λέσβου | 32,1 |
Παρατηρούμε ότι σχεδόν το σύνολο των υψηλότερων τιμών σημειώθηκε σε περιοχές της ανατολικής χώρας, στο ανατολικό Αιγαίο αλλά και στη βόρεια Κρήτη όπου σημειώνονται οι υψηλότερες θερμοκρασίες. Η συγκεκριμένη κατάσταση είχε ορθά δοθεί στην ημερήσια πρόγνωση (με την εξαίρεση της βόρειας Κρήτης όπου τοπικά εμφανίστηκαν θερμοκρασίες άνω των 34°): «Θερμοκρασίες: Αισθητή πτώση σε όλα τα δυτικά τμήματα. Οι μέγιστες δεν θα ξεπεράσουν τους 22-24° στα Επτάνησα και στα χαμηλά υψόμετρα της Ηπείρου και τους 24-27° στα υπόλοιπα πεδινά και παράκτια τμήματα της δυτικής χώρας. Αντιθέτως, στις υπόλοιπες περιοχές της Επικράτειας παραμένουν οι υψηλές θερμοκρασίες που θα φτάσουν τους 30-32° σε γενικές γραμμές και τοπικά στη βορειοανατολική Στερεά, στη Θεσσαλία και στην κεντρική Μακεδονία και τους 33-34°. Ανάλογες τιμές αναμένονται και στη βόρεια Κρήτη. Στα νησιωτικά του Αιγαίου, οι μέγιστες αναμένονται στους 26-29° και στο ανατολικό Αιγαίο στους 30-32°.»
Εκτός από την γραπτο κείμενο, η κατάσταση είχε σωστά προσομοιωθεί και από το προγνωστικό μας μοντέλο, το οποίο “τρέχει” σε ανάλυση 5km για την Επικράτεια. Στην επόμενη εικόνα (5) παρουσιάζεται η προσομοίωση της θερμοκρασίας στις 3 το μεσημέρι. Εκτός των άλλων παρατηρούμε την ύπαρξη επιφανειακού Δ/ΝΔ ανέμου, γεγονός που ευθύνεται για τις αυξημένες τιμές σε ανατολική χώρα αλλά και στη βόρεια Κρήτη λόγω του φαινομένου των καταβατών ανέμων, γνωστό και ως φαινόμενο Foehn.
Επίλογος – Συμπεράσματα
Η Κυριακή 29 Μαίου υπήρξε μια δυνητικά επικίνδυνη μετεωρολογικά ημέρα. Διαταραχή μικρής κλίμακας (shortwave trough) προερχόμενη από την Ιταλία διέσχισε τη χώρα μας με πορεία από το Ιόνιο προς τα βορειοανατολικά τμήματα αυξάνοντας την ατμοσφαιρική αστάθειας και πυροδοτώντας αναπτύξεις νεφών που οδήγησαν σε τοπικά έντονες βροχές και καταιγίδες. Τα φαινόμενα επηρέασαν εκτός από το Ιόνιο και τα Επτάνησα, πολλά τμήματα του ηπειρωτικού κορμού της χώρας με τα μεγαλύτερα ύψη βροχής στα κεντρικά/νότια τμήματα της Πελοποννήσου, στην Ήπειρο και τοπικά σε κεντρική / δυτική Μακεδονία και Θεσσαλία ενώ, σύντομες βροχές σημειώθηκαν και σε άλλες περιοχές. Παράλληλα, αρκετά υψηλές θερμοκρασίες επικράτησαν στην ανατολική ηπειρωτική χώρα, στο ανατολικό Αιγαίο και στη βόρεια Κρήτη. Η υψηλότερη θερμοκρασία κατεγράφη στο ανατολικό Ηράκλειο (35,3°) ενώ το μεγαλύτερο ύψος βροχής στο Ψαθί της Μεγαλόπολης (36mm). Με την εξαίρεση των καταιγίδων στο εσωτερικό της Πελοποννήσου και τις θερμοκρασίες τοπικά στη βόρεια Κρήτη, η κατάσταση του καιρού είχε ορθά προβλεφθεί για την πλειοψηφία των περιοχών της χώρας μέσα από τη γραπτή πρόγνωση αλλά και το μοντέλο μας UAM/WRF το οποίο αναπτύσσουμε σε συνεργασία με το δήμο Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας και την ιστοσελίδα https://arachovameteo.gr .